Dagur 276 ár 6 (dagur 2468, færzla nr. 972):

Höldum áfram, og klárum stjórnarskrána:

V.

59. gr. Skipun dómsvaldsins verður eigi ákveðin nema með lögum.

En ekki af handahófi. Nema lög fari allt í einu að kveða á um slíkt.

60. gr. Dómendur skera úr öllum ágreiningi um embættistakmörk yfirvalda. Þó getur enginn, sem um þau leitar úrskurðar, komið sér hjá að hlýða yfirvaldsboði í bráð með því að skjóta málinu til dóms.

Ef kemur upp rifrildi um merkingu laga, ákveða dómstólar hvað rétt skuli vera í málinu. Þangað til hefur yfirvald rétt fyrir sér. (Þó það segi að hvítt sé svart.)

61. gr. Dómendur skulu í embættisverkum sínum fara einungis eftir lögunum. Þeim dómendum, sem ekki hafa að auk umboðsstörf á hendi, verður ekki vikið úr embætti nema með dómi, og ekki verða þeir heldur fluttir í annað embætti á móti vilja þeirra, nema þegar svo stendur á, að verið er að koma nýrri skipun á dómstólana. [Þó má veita þeim dómara, sem orðinn er fullra 65 ára gamall, lausn frá embætti, en hæstaréttardómarar skulu eigi missa neins í af launum sínum.]

Dómstólar geta bara dæmt skv lögum. Dómarar meiga fara á eftirlaun 65 ára, vilji þeir það, og þeir verða að öllu jöfnu ekki færðir til í starfi nema með því að hringla til öllum dómstólunum.

VI.

62. gr. Hin evangeliska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal ríkisvaldið að því leyti styðja hana og vernda.
Breyta má þessu með lögum.

Lúteska kirkjan er stykt af ríkinu þar til annað er ákveðið.

63. gr. [Allir eiga rétt á að stofna trúfélög og iðka trú sína í samræmi við sannfæringu hvers og eins. Þó má ekki kenna eða fremja neitt sem er gagnstætt góðu siðferði eða allsherjarreglu.]

Allir mega stofna költ. Með eða án nauðgunarkjallara... sýnist mér. (Það hefur enn ekki verið dæmt ósiðsamlegt að bæta fyrir nauðgunardýflissu sem var tekin af manni, og það gefur til kynna að slíkt sé skv allsherjarreglu.)

64. gr. [Enginn má neins í missa af borgaralegum og þjóðlegum réttindum fyrir sakir trúarbragða sinna, né heldur má nokkur fyrir þá sök skorast undan almennri þegnskyldu.

Múslimar og Búddistar hafa líka kosningarétt.

Öllum er frjálst að standa utan trúfélaga. Enginn er skyldur til að inna af hendi persónuleg gjöld til trúfélags sem hann á ekki aðild að.
Nú er maður utan trúfélaga og greiðir hann þá til Háskóla Íslands gjöld þau sem honum hefði ella borið að greiða til trúfélags síns. Breyta má þessu með lögum.]

Sá sem er ekki í þjóðkirjunni sleppur ekki við að vera rukkaður. Peningurinn fer bara í annað.

VII.

65. gr. [Allir skulu vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis, trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar, efnahags, ætternis og stöðu að öðru leyti.
Konur og karlar skulu njóta jafns réttar í hvívetna.]

Spurning hvort öll lög sem stuðla að jákvæðri mismunun brjóti gegn þessu. Mig grunar það. Töfraorðið er "mismunun." Brot 7.

66. gr. [Engan má svipta íslenskum ríkisborgararétti.

Þetta var brotið á manni um daginn. Og stóð hann sjálfur í fjárútlátum þess vegna. Brot 8.

Með lögum má þó ákveða að maður missi þann rétt ef hann öðlast með samþykki sínu ríkisfang í öðru ríki. Útlendingi verður aðeins veittur íslenskur ríkisborgararéttur samkvæmt lögum.

Ef maður fær ríkisborgararétt í öðru landi má svifta hann íslenskum ríkisborgararétti - en bara með lögum.

Íslenskum ríkisborgara verður ekki meinað að koma til landsins né verður honum vísað úr landi. Með lögum skal skipað rétti útlendinga til að koma til landsins og dveljast hér, svo og fyrir hverjar sakir sé hægt að vísa þeim úr landi.
Engum verður meinað að hverfa úr landi nema með ákvörðun dómara. Stöðva má þó brottför manns úr landi með lögmætri handtöku.

Íslendingar fá að koma til íslands, og þeir mega fara, nema þeir verði böstaðir fyrir eitthvað.

Allir, sem dveljast löglega í landinu, skulu ráða búsetu sinni og vera frjálsir ferða sinna með þeim takmörkunum sem eru settar með lögum.]

Túristar mega þvælast sem þeir vilja.

67. gr. [Engan má svipta frelsi nema samkvæmt heimild í lögum.
Hver sá sem hefur verið sviptur frelsi á rétt á að fá að vita tafarlaust um ástæður þess.

Hver sá sem er böstaður má vita af hverju hann hefur verið böstaður, svo hann velkist ekki í neinum vafa um það.

Hvern þann sem er handtekinn vegna gruns um refsiverða háttsemi skal án undandráttar leiða fyrir dómara.

Allir sem eru böstaðir verða sendir fyrir dóm hið fyrsta. Sem gerir frasann "slepp eftir yfirheyrzlur" afar grunsamlegan:

Sé hann ekki jafnskjótt látinn laus skal dómari, áður en sólarhringur er liðinn, ákveða með rökstuddum úrskurði hvort hann skuli sæta gæsluvarðhaldi.

Leti? Hvað veldur?

Gæsluvarðhaldi má aðeins beita fyrir sök sem þyngri refsing liggur við en fésekt eða varðhald. Með lögum skal tryggja rétt þess sem sætir gæsluvarðhaldi til að skjóta úrskurði um það til æðra dóms. Maður skal aldrei sæta gæsluvarðhaldi lengur en nauðsyn krefur, en telji dómari fært að láta hann lausan gegn tryggingu skal ákveða í dómsúrskurði hver hún eigi að vera.

Menn verða ekki lageraðir á stöðinni fyrir glæpi sem þykja minna alvarlegir. Og þeim skal koma í almennilegt tukthús sem fyrst, ef þurfa þykir.

Hver sá sem er af öðrum ástæðum sviptur frelsi á rétt á að dómstóll kveði á um lögmæti þess svo fljótt sem verða má. Reynist frelsissvipting ólögmæt skal hann þegar látinn laus.

Menn hafa rétt á að komast að því hið fyrsta hvort þeir eru réttilega böstaðir fyrir dómi. EF menn eru órettilega böstaðir, þá skal þeim sleppt.

Hafi maður verið sviptur frelsi að ósekju skal hann eiga rétt til skaðabóta.]

Óréttilega böstaðir menn hafa rétt á bótum.

68. gr. [Engan má beita pyndingum né annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu.
Nauðungarvinnu skal engum gert að leysa af hendi.]

Hvorki má pynta menn né þrælka.

69. gr. [Engum verður gert að sæta refsingu nema hann hafi gerst sekur um háttsemi sem var refsiverð samkvæmt lögum á þeim tíma þegar hún átti sér stað eða má fullkomlega jafna til slíkrar háttsemi. Viðurlög mega ekki verða þyngri en heimiluð voru í lögum þá er háttsemin átti sér stað.
Í lögum má aldrei mæla fyrir um dauðarefsingu.]

Menn má ekki dæma fyrir hluti sem þeir gerðu þegar það sem þeir gerðu var ekki ólöglegt. (Slíkt væri afturvirkni, sem er andstæð réttarríkinu) Ekki má heldur dæma menn til dauða.

70. gr. [Öllum ber réttur til að fá úrlausn um réttindi sín og skyldur eða um ákæru á hendur sér um refsiverða háttsemi með réttlátri málsmeðferð innan hæfilegs tíma fyrir óháðum og óhlutdrægum dómstóli. Dómþing skal háð í heyranda hljóði nema dómari ákveði annað lögum samkvæmt til að gæta velsæmis, allsherjarreglu, öryggis ríkisins eða hagsmuna málsaðila.

Mál skulu ekki dragast árum saman. Mál skulu vera höfð uppi opinberlega, en ekki í dimmum kjallara einhversstaðar.

Hver sá sem er borinn sökum um refsiverða háttsemi skal talinn saklaus þar til sekt hans hefur verið sönnuð.]


Lúkas, einhver?

71. gr. [Allir skulu njóta friðhelgi einkalífs, heimilis og fjölskyldu.
Ekki má gera líkamsrannsókn eða leit á manni, leit í húsakynnum hans eða munum, nema samkvæmt dómsúrskurði eða sérstakri lagaheimild. Það sama á við um rannsókn á skjölum og póstsendingum, símtölum og öðrum fjarskiptum, svo og hvers konar sambærilega skerðingu á einkalífi manns.

TSA væri brot á þessari grein, nema þeir sæktu um dómsúrskurð í hvert skifti. En það er amerískt batterí... og sem slíkt, brot á amerískri stjórnarskrá... ef ekki öllum amerískum stjórnarskrám, án þess að ég hafi athugað nema eina.

Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. má með sérstakri lagaheimild takmarka á annan hátt friðhelgi einkalífs, heimilis eða fjölskyldu ef brýna nauðsyn ber til vegna réttinda annarra.]

Einungis má takmarka réttindi eins vegan réttinda annarra. Þeir segja í fleirtölu.

72. gr. [Eignarrétturinn er friðhelgur. Engan má skylda til að láta af hendi eign sína nema almenningsþörf krefji. Þarf til þess lagafyrirmæli og komi fullt verð fyrir.

Samt má sumt ekki eiga, og það án þess að almenningsþörf krefjist annars... hmm... brot 9. Það er á lagamáli kallað að "gera upptækt" og kemur ekkert fullt verð fyrir. Græn atvinnustarfsemi, brugg og margt annað verður fyrir þessu oft á mánuði.

Hér eru óæðri lög að trompa stjórnarskrá, einhvernvegin, stanzlaust frá 1944.

Með lögum má takmarka rétt erlendra aðila til að eiga fasteignaréttindi eða hlut í atvinnufyrirtæki hér á landi.]

Lög mega banna útlendingum að eiga stöff á Íslandi.

73. gr. [Allir eru frjálsir skoðana sinna og sannfæringar.

Þú mátt halda hvað sem þú vilt um negra.

Hver maður á rétt á að láta í ljós hugsanir sínar, en ábyrgjast verður hann þær fyrir dómi.

Ef negri kýlir þig fyrir að segja eitthvað ljótt um hann, þá verður það að koma fram fyrir dómi. (Þetta er venjulega túlkað þannig að þú hefur ekki rétt til að láta skoðanir þínar í ljós eða segja brandara - sem er brot á fyrstu setningunni í málsgreininni - hér er áhugavert að sjá að túlkun á stjórnarskrá er í mótsögn við það sem stendur í henni.)

Ritskoðun og aðrar sambærilegar tálmanir á tjáningarfrelsi má aldrei í lög leiða.
Tjáningarfrelsi má aðeins setja skorður með lögum í þágu allsherjarreglu eða öryggis ríkisins, til verndar heilsu eða siðgæði manna eða vegna réttinda eða mannorðs annarra, enda teljist þær nauðsynlegar og samrýmist lýðræðishefðum.]

Ritskoðun er ólögleg, nema þegar hún er lögleg. Aha... WTF? Þetta er svo rökrangt rangt, þetta er eins og eitthvað úr Lísu í Undralandi.

74. gr. [Rétt eiga menn á að stofna félög í sérhverjum löglegum tilgangi, þar með talin stjórnmálafélög og stéttarfélög, án þess að sækja um leyfi til þess. Félag má ekki leysa upp með ráðstöfun stjórnvalds. Banna má þó um sinn starfsemi félags sem er talið hafa ólöglegan tilgang, en höfða verður þá án ástæðulausrar tafar mál gegn því til að fá því slitið með dómi.

Maður má stofna félag sem hefur það stefnumál að stuðla að ritskoðun og tálmun á tjáningarfrelsi. Á sama tima má maður ekki stofna slíkt félag, enda er það andstætt stjórnarskrá, þó strangt til tekið sé það stofnað til að stuðla að lögum. Á meðan það er að stuðla að einhverju ólöglegu.

þá er maður í áhugaverðri lagalegri klemmu.

Fokk Je!

Engan má skylda til aðildar að félagi. Með lögum má þó kveða á um slíka skyldu ef það er nauðsynlegt til að félag geti sinnt lögmæltu hlutverki vegna almannahagsmuna eða réttinda annarra.

Einungis má skilda menn til að vera í félagi með lögum.

Rétt eiga menn á að safnast saman vopnlausir. Lögreglunni er heimilt að vera við almennar samkomur. Banna má mannfundi undir berum himni ef uggvænt þykir að af þeim leiði óspektir.]

Samkvæmt þessu mátti banna búsáhaldabyltinguna.

75. gr. [Öllum er frjálst að stunda þá atvinnu sem þeir kjósa. Þessu frelsi má þó setja skorður með lögum, enda krefjist almannahagsmunir þess.
Í lögum skal kveða á um rétt manna til að semja um starfskjör sín og önnur réttindi tengd vinnu.]

Menn mega vinna við sumt. Ekki allt. Hvers almannahagsmunir krefjast er ekki útlistað, og má sennilega túlka sem svo að humarútgerð sé bönnuð, ef svo ber undir.

76. gr. [Öllum, sem þess þurfa, skal tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika, örorku, elli, atvinnuleysis, örbirgðar og sambærilegra atvika.
Öllum skal tryggður í lögum réttur til almennrar menntunar og fræðslu við sitt hæfi.
Börnum skal tryggð í lögum sú vernd og umönnun sem velferð þeirra krefst.]

Það sem stendur þarna.

77. gr. [Skattamálum skal skipað með lögum. Ekki má fela stjórnvöldum ákvörðun um hvort leggja skuli á skatt, breyta honum eða afnema hann.
Enginn skattur verður lagður á nema heimild hafi verið fyrir honum í lögum þegar þau atvik urðu sem ráða skattskyldu.]

Var ég ekki búinn að fara yfir þetta? Mig minnir það.

78. gr. [Sveitarfélög skulu sjálf ráða málefnum sínum eftir því sem lög ákveða.
Tekjustofnar sveitarfélaga skulu ákveðnir með lögum, svo og réttur þeirra til að ákveða hvort og hvernig þeir eru nýttir.]

Hvaða álögum sveitarfélög mega íþyngja íbúum sínum með er ákveðið af lögum.

79. gr. Tillögur, hvort sem eru til breytinga eða viðauka á stjórnarskrá þessari, má bera upp bæði á reglulegu Alþingi og auka-Alþingi. Nái tillagan samþykki …1) skal rjúfa Alþingi þá þegar og stofna til almennra kosninga af nýju. Samþykki [Alþingi]1) ályktunina óbreytta, skal hún staðfest af forseta lýðveldisins, og er hún þá gild stjórnskipunarlög.

Skva þessu er stjórlagaþing ekkert skv stjórnarskrá. Ekkert bannar það þó, þannig að það getur vart túlkast sem brot.

Nú samþykkir Alþingi breytingu á kirkjuskipun ríkisins samkvæmt 62. gr., og skal þá leggja það mál undir atkvæði allra kosningarbærra manna í landinu til samþykktar eða synjunar, og skal atkvæðagreiðslan vera leynileg.

Bera þarf undir landsmenn ef siðaskifti eiga að fara í hönd.

80. gr. …

Þetta er uppáhalds greinin mín. Hvað hún þýðir, það veit enginn.

81. gr. Stjórnskipunarlög þessi öðlast gildi, þegar Alþingi gerir um það ályktun, enda hafi meiri hluti allra kosningarbærra manna í landinu með leynilegri atkvæðagreiðslu samþykkt þau.1)
1)Sbr. þingsályktun um gildistöku stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, nr. 33 16. júní 1944, og yfirlýsingu forseta sameinaðs Alþingis um gildistöku stjórnarskrárinnar, nr. 33 17. júní 1944. Sbr. og þingsályktun um niðurfelling dansk-íslenska sambandslagasamningsins frá 1918, nr. 32 16. júní 1944.


Já...

Var eitthvað svo flókið? Jú, ein eða tvær greinar voru það órökréttasta sem heyrst hefur síðan Álfheiður Gísladóttir opnaði munninn seinast. 73. grein stangast td á við sjálfa sig, og grein 74 er ómöguleg í framkvæmd vegna einmitt greinar 73, eins og ég hef bent á hér á undan.

Að öðru leiti er þetta í góðu lagi, og mættu sumir fara betur eftir skjalinu. Þá meina ég yfirvöld. Yfirvöld hafa systematískt brotið stjórnarskrá oftar en 6 sinnum, stundum vísvitandi, en fólkið í landinu einungis tvisvar.

Bíðum bara. Þessi skrá mun síst breytast, og því síður til hins betra.